غربالگری سرطان ها
غربالگری عبارت است از یک آزمایش گروهی از افراد در جمعیت، برای علائم بیماری در زمانی که درمان هنوز امکان‌پذیر باشد. هدف آزمایش‌های غربالگری، یافتن بیماری در مراحل اولیه، قبل از ایجاد علائم است.
آزمایش‌ها برای افرادی ارائه می‌شود که ممکن است به دلیل سن، جنسیت یا عوامل دیگر در معرض خطر ابتلا به یک بیماری خاص باشند.
هدف از غربالگری سرطان چیست؟
در برنامه‌های غربالگری سرطان به دنبال علائم اولیه بیماری یا نشانه‌هایی هستند که نشان می‌دهد احتمال ابتلای فرد به این بیماری در آینده بیشتر است و در بیشتر موارد، تشخیص زودهنگام سرطان، شانس درمان موفقیت‌آمیز را افزایش می‌دهد.
مهم است که به یاد داشته باشید آزمایش غربالگری نمی‌تواند سرطان را تشخیص دهد؛ برای تشخیص سرطان، نیاز به بررسی‌های بیشتری برای تایید یافته های یک آزمایش غربالگری است.
انواع برنامه‌های غربالگری سرطان
سه رویکرد مختلف برای غربالگری وجود دارد که عبارتند از:
- غربالگری انبوه (مبتنی بر جمعیت): کل جمعیت در یک گروه سنی خاص مورد آزمایش قرار می‌گیرند، به عنوان مثال غربالگری سرطان دهانه رحم
- غربالگری انتخابی: غربالگری گروه‌های منتخب از افراد در دسته های‌پرخطر، به عنوان مثال، غربالگری ژنتیکی افراد با سابقه خانوادگی قوی سرطان سینه
- غربالگری فرصت طلب: آزمایش‌های غربالگری افرادی که به دلایل دیگر معاینه می‌شوند، به عنوان بخشی از یک معاینه پزشکی معمول ارائه خواهد شد. برای مثال، آزمایش‌های غربالگری ژنتیکی برای افرادی که سابقه خانوادگی سرطان‌های روده، سینه یا پوست دارند، در دسترس است.
توسعه‌‌ی آزمایش غربالگری سرطان
برنامه‌های غربالگری مبتنی بر جمعیت تنها زمانی معرفی می‌شوند که بتوان طیف وسیعی از عوامل را برآورده کرد. این عوامل شامل:
- سرطان با نرخ بالای عوارض (بیماری) و مرگ و میر شایع است؛ این آزمایش می‌تواند بیماری یا وضعیت را در مراحل اولیه تشخیص دهد یا علائمی را نشان دهد که بیماری ممکن است بعدا ایجاد شود.
- بیماری یا شرایط قابل درمان است و درمان در مراحل اولیه موثرتر، مقرون به صرفه تر، ایمن یا قابل قبول تر است.
- آزمایش غربالگری قابل قبول است، زیرا افراد تمایل دارند از آزمایش های پزشکی ناخوشایند یا دردناک اجتناب کنند، به خصوص اگر هیچ علامتی نداشته باشند.
این برنامه‌ها، از جمله درمان پیگیری، در صورت لزوم باید در دسترس اکثر افراد گروهی باشد که می‌خواهید آزمایش کنید و به عنوان «جمعیت هدف» شناخته می‌شوند؛ برای ارتباط با گروه جمعیت هدف می‌توان از سوابق نگهداری شده در یک ثبت مرکزی برای انجام غربالگری، به عنوان مثال، از طریق نامه‌های ارسال شده از طریق پست، تماس گرفت.
این الزامات سخت به این معنی است که آزمایش‌های غربالگری مبتنی بر جمعیت تاکنون تنها برای سه نوع سرطان ” سینه، دهانه رحم و روده” وجود دارد. با این حال، محققان پزشکی در حال ابداع و آزمایش تست های غربالگری برای انواع دیگر سرطان هستند؛ بنابراین ممکن است در آینده آزمایش‌های جدیدی در دسترس باشد.
آیا غربالگری سرطان خطرناک است؟
غربالگری علاوه بر مزایایی که دارد، ممکن است معایبی نیز داشته باشد. برای مثال خطای نوع دوم یا تشخیص اشتباه سرطان ممکن است در غربالگری رخ دهد. البته این مسئله در تحقیقات پزشکی مورد بررسی قرار می‌گیرد؛ اما با علم به این موارد، انجام غربالگری توصیه می‌شود و سازمان‌های بهداشتی مختلف در دنیا (ازجمله موسسه جهانی تحقیقات سرطان) به‌طور مستمر در حال تحقیق و بررسی یافته‌های پژوهشی جدید و ارائه‌ی آن‌ها به مراکز پزشکی در سراسر دنیا هستند. به همین دلیل توصیه می‌شود در بازه‌های نسبتاً نزدیک و به صورت دوره‌ای غربالگری‌ها انجام شود تا احتمال خطا در آن کاهش یابد.
چالش های برنامه های غربالگری سرطان
غربالگری سرطان به طور چشمگیری میزان بیماری و مرگ و میر را در استرالیا کاهش داده است. به عنوان مثال، از زمانی که برنامه ملی غربالگری دهانه رحم در سال ۱۹۹۲ معرفی شد، میزان مرگ و میر ناشی از سرطان دهانه رحم تقریباً به نصف کاهش یافته است و در حال حاضر در میان کمترین میزان سرطان در جهان است.
علی‌رغم اهمیت غربالگری، هنگام تلاش برای آزمایش تعداد زیادی از افراد در یک برنامه مبتنی بر جمعیت، چالش‌هایی وجود دارد که باید بر آن‌ها غلبه کرد، از جمله:
برخی از افراد آزمایشات غربالگری را تهاجمی، ناراحت کننده، ناخوشایند یا شرم‌آور می‌دانند و ممکن است تمایلی به شرکت در این برنامه نداشته باشند.
یک فرد ممکن است از آزمایشات یا روش‌های پزشکی بترسد و به‌طورکلی از غربالگری اجتناب کند؛ این نگرانی یا ترس در مورد آزمایش غربالگری را می‌توان با پزشک در میان گذاشت. همراه داشتن یکی از اعضای خانواده یا دوست برای حمایت و اطمینان می‌تواند مفید باشد.
تست‌ها کامل نیستند و احتمال خطا در آن‌ها وجود دارد؛ هر آزمایش خطر کوچکی برای دادن “منفی کاذب” دارد، به این معنی که آزمایش نشان می‌دهد فرد مبتلا به سرطان نیست در حالی که در واقع سرطان دارد. همچنین خطر کوچکی برای دادن “مثبت کاذب” وجود دارد، به این معنی که آزمایش به این نتیجه می‌رسد که فرد مبتلا به سرطان است در حالی که سرطان ندارد. این می‌تواند منجر به نگرانی‌های غیر ضروری و آزمایش‌های تهاجمی مانند بیوپسی شود. برخی از این آزمایشات ممکن است خطر کوچک اما معمولاً قابل توجهی از عوارض جانبی داشته باشند.
درواقع غربالگری سرطان، آزمایش علائم اولیه برخی از انواع سرطان در افرادی است که هیچ علامتی ندارند؛ اگر نگران سلامتی خود هستید یا هرگونه علائم نگران کننده دارید، همیشه بدون تاخیر به پزشک مراجعه کنید.
راه‌کارهای کاهش خطر ابتلا به سرطان
شما می‌توانید خطر ابتلا به سرطان را با موارد زیر کاهش دهید:
- انجام آزمایشات غربالگری منظم در زمان مقرر
- سیگار نکشیدن
- اجتناب از دود دست دوم تنباکو (سیگار کشیدن غیر فعال)
- باهوش بودن
- فعال بودن بدنی
- حفظ وزن بدن سالم
- اجتناب یا محدود کردن الکل
- داشتن یک رژیم غذایی سالم